Kritična masa #76: Od Den bez avtomobili, do grad za luѓe

Zamislete ulici bez vreva od avtomobili, zamislete grad so poveќe prostor vo nego, bez samiot toj da se širi, zamislete ulici koi povrzuvaat luѓe, a ne samo prenesuvaat… Na eden den, ostavete go avtomobilot na parkingot i dvižete se niz gradot peš, so velosiped, avtobus i doživejte go javniot prostor na poinakov način.

Mnogu gradovi širum Evropa ќe gi zatvorat svoite ulici za dviženje na avtomobili za eden den vo septemvri, kako del od kampanjata Den bez avtomobili (Car - Free Day) vo ramki na ovogodišniot European Mobility Week. Započnuvajќi od 22 septemvri 2000 godina, koga 760 gradovi širum Evropa go poddržaa organiziranjeto na Den bez avtomobili, sekoja godina učestvo zemaat i novi gradovi jasno pokažuvajќi deka započnuvaat plan koj ќe gi menuva nivnite gradovi vo odnos na transportnite politiki. Deka imaat plan vo koi prednost ќe ima kvalitetniot život na luѓeto.

Denot bez avtomobili e den koga se slavi zdraviot transport vo eden grad.

Po primerot na LJubljana, Lisabon, London, Kopenhagen i mnogu drugi gradovi vo Evropa, barame da se održi Car - Free Day (Den bez avtomobili) i vo Skopje. Po primerot na drugite gradovi, prvenstveno se započnuva so zatvoranje na samo nekolku ulici vo gradot samo na eden den, za potoa vo sekoja naredna godina brojot na tie ulici da se zgolemuva. Celta e da se pottiknat graѓanite da makar za eden den da gi ostavat svoite avtomobili i da razmislat za koristenje na zdrav transport kako što e odenje peš, vozenje na velosiped ili koristenje na javniot prevoz. Denot treba da gi pottikne graѓanite da zamislat eden poinakov grad koj ќe bide vo funkcija na luѓeto, a ne na avtomobilite.

Navidum eden den nema ništo da promeni. I toa navistina e taka ako toj den ne predizvika razmisluvanje deka može poinaku. Deka možeme poinaku. Deka gradot može poinaku. Gradskite vlasti, političarite, kompaniite, graѓanite možat poinaku. Deka JAS možam poinaku. Trguvajќi od sebesi, sekoj od nas može preku menuvanje na ličnite praktiki da go menuva duhot na svojot grad.

Denot bez avtomobili e den vo koj treba sekoj od nas da razmisli dali ova e gradot kakov što sakame da bide. No idejata ne e samo kako da go promenime toj den tuku kako toj den da bi početok za promenite vo idnina. Za gradot toa treba da bide den vo koj ќe se prezentiraat idei povrzani so zdravata transportna politika. Toa e i den vo koj ќe se prezentira kako e poubavo da izgleda gradot. Ulicite da bidat polni so luѓe, a ne avtomobili. Ulicite da bidat mesto kade luѓeto ќe se sreќavaat, razgovaraat, zabavuvaat, kade decata bezbedno ќe igraat. Ajde za eden den da gi stišime avtomobilite i da gi puštme na najjako detskiot džagor, uličnata muzika, komšiskite muabeti, nasmevkite…. Da go živeeme ovoj grad!

NaTočak predlaga na sekoja opština vo Skopje, na 22 Septemvri (sabota), da zatvori za avtomobilski soobraќaj edna ulica koja e vo nadležnost na opštinata, no i da podgotvi programa i da organizira aktivnosti za graѓanite (so lokalni umetnici, muzičari, združenija i sl.) na taa ulica vo tekot na denot, so što ќe gi motivira da dojdat i da se zadržat na taa ulica, za da ja doživeat na poinakov način. Sekako, samite graѓani treba prethodno da bidat dobro informirani i zapoznaeni so celta na denot, so aktivnostite koi ќe se prezemat i za zatvoranjeto na ulicite.

Gi ohrabruvame gradskite vlasti ovoj den da im pokažat na svoite graѓani vizija. Da gi uverat deka imaat plan za ovoj grad. I toj plan e zelen, čist, human. Deka e namenet za luѓeto. Deka nivnite založbi se vistinski i iskreni založbi, a ne samo prazni zborovi.
Gi ohrabruvame političarite da pokažat deka se sovremen model na političari koi so svoite razmisluvanja se čekor pred nas graѓanite. Deka se lideri. A toa znači deka politikite so koi rakovodat treba da bidat vo nasoka na pozdrav život vo gradovite.
Gi ohrabruvame i kompaniite da ja pokažat svojata opštestvena odgovornost. Vo okolinata vo koja deluvaat da pokažat deka se grižat. Da gi ohrabrat svoite vraboteni vo koristenjeto na zdrav transport. Toa može da bide bezbeden velo-parking za svoite vraboteni ili nagradi za onie koi koristat javen transport, velosiped ili doaѓaat peš.
Gi ohrabruvame i graѓanite da se soočat so svoite izgovori. Vo promenata kon podobro na ovoj grad da trgnat od sebesi. No i da go krenat glasot i da si go pobaraat gradot nazad, zatoa što toj na niv im pripaѓa. Na nivnite životi.

Dojdete vo sreda, na 29 avgust, vo 17.30 časot, zaedno da ja izvozime 76-tata Kritična masa i da pobarame održuvanje na vistinski Den bez avtomobili vo septemvri!

Ruta - http://bit.ly/RutaKM76